SFİLİZ (FRENGİ)

Frengi belirtileri kadınlarda ve erkeklerde aynıdır. Belirtiler ilk enfeksiyondan sonra görünmesini 3 ay kadar sonra oluşabilir. Frengi çeşitli aşamaları olan yavaş ilerleyen kronikleşebilen bir hastalıktır. frengi birincil ve ikincil aşamaları ise çok bulaşıcıdır.

Frengi Primer Aşama

Bir veya daha fazla ağrısız genital ülserler ile belirtiler başlar ki bu ülserler frengi bakterilerin(spiroket) vücuda ilk girdiği yerde sıklıkta görülür. Virüslü bir kişi ile cinsel temas sonrası islerler ortalama olarak, 21 gün sonra izlenir.

Kadınlarda ülserler vulva (vajina dışında) veya nadire serviks (rahim boynu) yerleşimli olabilir. Erkeklerde sıklıkla penis üzerinde ülserler izlenebilir. Her iki cinsiyettede anüs ve ağız civarındada ağrısız genital ülserler izlenebilir.

Tedavi edilmezse, ülser iyileşmesi (Hastalık iyileşmesi değil) 2 ila 6 hafta sürebilir.

Enfeksiyon bu noktada tedavi edilmezse o zaman ikinci aşama ilerleme olacak.

Frengi İkincil Aşama

Enfeksiyon tedavi olmamışsa, frengi ikinci aşamaya geçişi genelde genital ülser(Şankr) görünümünü sonrası 3 ila 6 hafta arasında gerçekleşir. Belirtileri genellikle şunlardır:

• Lenf bezlerin şişmesi (bu haftalar veya aylar boyunca sürebilir) ile birlikte bir grip benzeri hastalık, yorgunluk ve iştahsızlık hissi.
• Bütün vücudu kaplayan veya yer yer görünen olmayan bir kaşıntılı döküntü.
• Düz, verrüköz-kadınlarda vulva üzerinde her iki cinste ve anüs civarında döküntü.
• Beyaz dil ya da ı ağız yaraları.
• Lokal alanlarda saç dökülmesi .

Bu aşamada sifiliz çok bulaşıcıdır cinsel partnerlere veya partnere iletilebilir. Bu belirtiler genellikle bir kaç hafta içinde gelişir yeniden yıllarcada oluşabilir.

Latent ve frengi tersiyer evrelere

Frengi ile enfekte bir kişinin hastalığın ilk iki aşamalarında tedavisi almamışsa, o zaman latent sahneye ilerleme olacaktır. Tedavi edilmediği takdirde, bu dönem enfeksiyon da üçüncü aşama olarak bilinen semptomatik geç sifilize dönüşebilir. Bu süre yaklaşık 10 yıl veya daha fazladır ancak bu dönemde hastalık genellikle çok ciddidir. Bu dönemde frengi kalp ve büyük olasılıkla sinir sistemini tutulumları yoluyla sistemleri etkileyebilir. frengi tedavisi hastalığın latent aşamasında verilirsede enfeksiyon tedavi edilebilir. Ancak, tedavi başlamadan önce meydana gelen herhangi bir kalp ya da sinir sistemi hasarının geri dönüşü olmayabilir.

Bulaşım Yolları

• Anal, vajinal, oral seks enfeksiyonu ile olan biri ile yapılan sex.
• Doğmamış bebek için bir anneden kan yoluyla.

Frengi bulaşı hamam, tuvalet, havlu veya yemek kapları tarafından aktarılan olamaz

Sfiliz Tanı Testleri

Birinin frengi olup olmadığını öğrenmek için, bir doktor genellikle aşağıdaki muayeneler ve testler gerçekleştirecektir:

• Kan örneği alınır ve bir Sexual Transmited Disease test laboratuarına antigen ve antikor taramaları için gönderilir.
• Pamuklu kültür çubuğuyla bütün yaralardan alınan fresh sıvı bir örnek karanlık alan mikroskobu altında incelenir ve örnekler kültüre edülür.
• Genital bölgede frengi herhangi bir birincil belirtileri incelendikten sonra vücudun geri kalanınıda döküntü ve saç dökülmelerini incelemek için sistemik muayne yapılmalıdır kontrol edilir.
• İdrar örneği alınır.

Örneklemelerin yapılmasında hiçbir acı olmaz , ama biraz rahatsızlık verebilir. Alınan kan örnekleri tanıyı doğrulamak için bir mikroskop altında bir laboratuvarda incelenir. Çeşitli testler kan örneği üzerinde kullanılabilir. Eğer sifiliz ile enfekte olabileceğini düşündüğünüz hastada muayeneler ve testler en kısa zamanda yapılmalıdır.Hastalığın net tanısı ivedi olarak konmalıdır. Sonuç negatif ise bu hastalık olmadığı anlamına gelmeyebilir çünkü antikorları üretmek için bağışıklık sistemi 3 ay zamana ihtiyaç duyabilir o zaman genellikle, hastaya 3 ay kadar zamanda retests (yeniden) önerilir.

Sifiliz Tedavisi

Frengi tedavisi genellikle intramusküler penisilin enjeksiyonuile iki haftalık bir sürede uygulanabilir veya bazı nadir durumlarda, antibiyotik hapları veya kapsülleri kullanılabilir. Hastanın herhangi bir antibiyotiğe karşı alerjisi varsa veya hamile olabileceğine dair herhangi bir olasılık varsa doktorunu alternatif ilaçları reçete edilebilme olasılığı sağlayacaktır.bu nedenle hasta bilgilendirilmelidir. .

Hastanın cinsel partnerlerindende hastalık hakkında bilgi ve testler istenecektir bu nedenle öğrenilmelidir. Tedavi tamamlandıktan sonra dahi hasta sifiliz belirtileri kaybolsa dahi kontrol etmek için kan testleri düzenli aralıklarla yaklaşık 1 yıl kadar devamı sağlamak için hasta kliniğe davet edilecektir. Tedavi tamamlandıktan sonra dahi vücudun bakterilere karşı oluşturduğu antikorlar korunur ve bu antikorlar nedeniyle ileride kan testleri hala pozitif olacaktır.Bu nedenle hasta konu hakkında bilgilendirilmelidir. Tedavi sadece frengi bakterilerini öldürerek daha fazla vucudun zarar görmesini engeller. Organlarda oluşturduğu hasarı tamir edemez .

Sifilizde Koruyucu Hekimlik

Prezervatif frengi ile enfekte ile olma şansını azaltır ancak tamamen etkili değildir. Prezervatif ve yara veya etkilenen bölgelerdeki döküntüler doğrudan temas ile iletime neden olabilir. Bir kişinin düzenli olarak birden fazla kişi ile seks hayatı varsa, o zaman onları sık STD check-up alması için bir hekim ile işbirliği içinde olması tavsiye edilir. Frengi ile geçirilmiş enfeksiyon bir kişinin ömür boyu bağışıklığını sağlayamaz. YENİDEN BİR ÖNCEKİ ENFEKSİYONUN TEDAVİSİ ETKİLİ OLSA DAHİ SİFİLİZ İLE ENFEKTE OLABİLİR.

Konjenital Frengi

Annenin enfeksiyon tedavi edilmezse, Sifiliz anne karnında bebeğe bulaşabilir. Bu konjenital frengi olarak bilinir. Gebelikte enfekte olursa o zaman ölü doğum ya da düşük yüksek bir riskide vardır. Enfekte yeni doğan bebek ise doğumda belirgin frengi belirtileri göstermeyebilir fakat eğer hastalık fark edilemezse yani tedavi edilmezse, birkaç hafta içinde ciddi komplikasyonlar gelişebilir. Bu nedenle Birçok ülkede, sifiliz için kan testleri de antenatal kliniklerde ziyaret tüm gebe kadınlara uygulanmaktadır. Bir gebe kadının frengi ile enfekte olduğu tespit edilirse kulanılan tüm tedavi yöntemleri gebelikte güvenlidir ve doğmamış bebek için hiçbir risk taşımaz gebelikte rahatlıkla tedavi verilebilir.