GEBELİK ÖNCESİ RİSK FAKTÖRLERİ
KRONİK HASTALIKLAR VE GEBELİK
HİPEREMEZİS GRAVİDARUM ( GEBELİKTE ŞİDDETLİ BULANTI KUSMA ) : Bulantı ve kusma tablosunun daha ağırlaştığı, gebede kilo kaybı, dehidratasyon( sıvı kaybı ), elektrolit dengesizliği ve idrarda keton çıkması görülmektedir. Hiperemezis gravidarum bebeğe ve anneye düşük, erken doğum tehdidi vs gibi hiçbir şekilde zarar vermez.
Neler Yapmalıyım ?
- Hafif gıdalar tercih ediniz.
- En az 6 öğün sık sık az az yenmesi tercih edilmelidir
- Dinlenmeli ve mutlaka yatak istirahati tercih edilmeli
- Mümkün olduğunca stresten uzak durulması tercih edilmelidir
- Sıvı alımı arttırılmalıdır
- Kızartma gibi yağlı yiyeceklerden kaçınılmalıdır
- Doktorunuzun önerdiği mide bulantısını önleyici ilaçları kullanabilirsiniz ancak hekim önerisi olması gebelikte dikkat edilmesi gereken bir husustur
DİYABET VE GEBELİK (GESTASYONEL DİYABET ) : Diyabet dediğimiz durum, insülinin yokluğuna veya kanda normalden yüksek reseptörlerindeki direnç nedeni ile etkisinin azalmasına bağlı olarak hiperglisemi yani bir önceki cümlemizde de bahsettiğimiz üzere şeker oranının normalin üzerinde karakterize olmuş bir metabolizma bozukluğudur. Gebelik sırasında ortaya çıkan diyabet gestasyonel diyabet olarak adlandırılırken, gebelikten önce ortaya çıkan diyabet ise pregestasyonel diyabet olarak isimlendirilmektedir .Her iki yüz gebenin birisinde pregestasyonel diyabet mecvut iken her 200 gebeden 5 gebe kadında gestasyonel diyabet olduğu yüzdesini söyleyebiliriz.
Gebelikte diyabete bağlı olarak oluşabilecek problemler nelerdir?
- İri bebek, dört kg üstündeki bebekler iri bebek olarak kabul edilir ve normal doğum şansı kalmaz.
- Preeklampsi, hipertansiyon yani yüksek tansiyona bağlı olarak preeklampsi gelişebilir.
- Erken doğum riski artabilir.
- Ani bebek kayıpları olabilir.
- Doğum sonrası bebekte kan şekeri düşüklüğü ( hipoglisemi ), biluribin yüksekliği gelişebilir.
- Konjenital malformasyonlar dediğimiz doğuştan şekil bozuklukları meydana gelebilir.
Tüm bu ihtimallerden kaçınmak için gebelerimize 24 ila 28 haftalar arasında şeker yüklemesi dediğimiz glukoz yüklemelerini gerçekleştirerek gestasyonel diyabet için tanı koymamıza yardım ediyor. Bu nedenle şeker yüklemelerinden kaçmamak gereklidir.
! Gebelik öncesi insülin kullanan hastalarımız da gebelikle birlikte tetikleyeceğinden dolayı insülin dozu tekrar planlanmalıdır.
GEBELİK VE KALP HASTALIKLARI : Kardiyovasküler hastalıklar gebelikte hipertansiyon, enfeksiyon, kanamdan sonra en sık anne ölümleri arasında 4.sırada yer almaktadır. Anne ölümlerinin nedeni daha çok gebeliğin getirdiği strese bağlı olarak gösterilir. Bebek ölümleri ise daha çok oksijenasyonun azalması, artan CO2 düzeyine bağlıdır. Yanı sıra prematüre ( erken doğum ) doğuma da yol açmaktadır. Tedavisinde nasıl bir yol izleyebiliriz, elbette gebede bulunan herhangi bir kardiyovasküler siste rahatsızlığında bir kardiyolog eşliğinde gebeliğin takibi yapılmalıdır. Doğum öncesi ve doğumda kalp hastalarının takibinde amaç, komplikasyonların önlenmesi, kalp yükünün azaltılması, daha fazla istirahat esaslarını içermektedir.Aldığı çıkardığı takibi, tansiyon ve kilo takipleri atlanmadan yapılmalı su ve tuz kısıtlanması yapılmalıdır. Doğum sırasında ise oksijen ile desteklenebilir. Hastanın ağrı ve anksiyetesi giderilmelidir. Hastaya en az stres yaratacaj doğum şekli tercih edilmelidir.
GEBELİKTE ÜRİNER SİSTEM ENFEKSİYONLARI : İdrar yolları enfeksiyonları gebelikte sık rastlanan üriner sistem rahatsızlıkları arasında yer alır. Üriner sistem rahatsızlıkları sonucunda ; maternal anemi, trombositopeni, erken membran rüptürü, intrauterin gelişme geriliği, erken doğum ve fetal ölüm görülebilmektedir.
ADÖLESAN VE İLERİ YAŞ GEBELİĞİ : 35 yaş ve üzeri gebelikler risklidir. Küçük yaştaki adolesan gebeliklerde psikolojik ve fiziki bakımdan risklidir. Kilolu olan, 85kg ve üzeri ağırlığa sahip gebelerde özellikle tansiyonu yükselmeye meyilli hipertansif hastalıkların oranında artış olabileceği ve yumuşak dokularda dikkatli olunması gerektiğine dikkat edilmelidir. Boy uzunluğu 150 cm altında olan gebelerde doğum şekli önemlidir. Pelvik darlık oluşabileceği unutulmamalıdır.
! 18 yaş altı 35 yaş üstü gebelikler sağlıklı görülmemekle birlikte perinatolog takibi altında olmalıdır.
RH UYUŞMAZLIĞI : Fetüs ile anne arasındaki ilişkide anne ve fetal kan birbiriyle karışmamaktadır. RH faktör taşımayan ( Rh negatif ) bir kadın Rh pozitif bir bebeği taşıyorsa bu durumda Rh uygunsuzluğundan söz edilir. Bu farklı antijenlerle anne dolaşımı karşı karşıya gelirse immun yanıt oluşturacaktır. Rh uyuşmazlığında gebelere 28. Haftasında enjeksiyon yapılır daha sonra doğumdan 72 saat içersinde ise anti D ıgG yapılmalıdır.
