Bebek sahibi olmak mutluluk veren bir olaydır ancak aynı zamanda sorumlulukların artması strese yol açarak zorlu bir dönem geçirmeye sebep olabilir. Bir çok kadın anne olmakla beraber stres, sıkıntı, heyecan, üzüntü gibi pek çok duygu hali yaşayabilir. Bu belirtiler normalde 7-10 gün içerisinde düzelir.
Doğum sonrası depresyon, doğum yaptıktan sonra oluşan bir depresyondur. Doğum yapan her yüz anneden on ya da on beş annenin bu duruma maruz kaldığı görülmektedir. Çoğu anne bu dönemi kendiliğinden geçirmeyi ister ya da anlam veremeyerek dışarıya yansıtmaz.
Doğum sonrasında kadınların karşılaşabileceği iki duygusal durum vardır :
Bebek Stresi : En sık rastlanan durum bebek stresidir. Anneler bebek stresi yaşarken, çok duygusal olurlar ve sebepsiz yere ağlarlar. Aynı zamanda çok endişeli, gergin ve yorgun olurlar ve uyumakta zorluk çekerler. Doğum sonrası, toparlanmak için dinlenmeye en çok gereksinim duyduğunuz ancak bir türlü dinlenmeye vaktinizin olmadığı bir zamandır. Bu stres birde gelir ve birkaç gün sürerek tekrar terk eder. Endişelenecek bir durum kesinlikle olmamakla beraber bebek stresi her beş anneden üçünde bulunur.
Doğum Psikozu : Çok az, çok seyrek görülen bir depresyon durumudur. Sorunlar genelde doğumdan sonraki iki hafta içinde, ciddi ruh hali ve davranış bozuklukları şeklinde, aniden ortaya çıkar. Doğum sonrası psikozu geçiren kadınlar, çok fazla gergin olurlar, kafaları çok karışıktır, ve genelde kendileri ve/veya bebekleri ile ilgili çok rahatsızlık veren inanışları vardır. Bu kadınların bir uzman psikolog desteği almaları ve derhal doktorlarından yardım istemeleri gereklidir. Genel tedavi ilaçla tedavi şeklindedir. Atlatılmayacak bir problem asla değildir.
Doğum sonrası depresyon normal depresyondan ne açıdan farklılıklar gösterir?
İntihar düşüncesi doğum sonrası depresyonda çok daha azdır. Akşamları daha kötü olmaktadır. Süre daha kısadır ancak zihin karışıklığı daha fazladır.
Genellikle hangi grupta doğum yapan kadınlar yaşıyor?
Erken yaşta gebe kalan, geçmişte depresyon öyküsü var olan annelerde doğum sonrası depresyon olasılığı yüksek oluyor.
Doğum sonrası depresyon yaşayan kadınların eşlerine ve ailelerine ne gibi görevler düşmektedir?
Üst seviyede bir sosyal destek önemlidir. Bazı kültürlerde ilk 40 gün annenin dinlenmesi gerektiği zaman olarak öngörülmüştür. Dinlenme, sağlığına kavuşma, yeme ve uyuma dönemidir. Kadının ailesi yemeğini hazırlar, ev işlerini yapar ve bebeğe bakar. Böylece sosyal destek, eğitim, bebek bakma, annelik durumu sağlanır. Bu dönemde annenin çevresindeki sevdikleri tarafından desteklenmesi gerekiyor. Elbette ilk destekleyecek kişi babadır. Bebek bakımında annenin güvendiği anneanne ya da teyzeler de bu hüznün geçişinde yardımcı olacak akla ilk gelen kişilerdir.
Hamileliğin başlangıcından itibaren önlem olarak psikiyatrist ya da psikolog desteği almak gerekir mi diye soracak olursak ;
Daha önce geçirilmiş bir psikiyatrik öyküsü olan ve daha önceki gebeliklerinde doğum sonrası depresyon yaşayan anne adaylarına gebelik süreci boyunca bir psikiyatrik yada psikolog desteği sağlanabilir.
Bu durumda belirtiler nelerdir ?
- Şiddetli hüzün ya da boşluk duygusu, duyarsızlık
- Aşırı yorgunluk, enerji eksikliği gibi bedensel yakınmalar
- Aie, arkadaş ya da keyif veren etkinliklerden uzak durma
- Bebeklerini yeterince sevmedikleriyle ya da bebeğin beslenmesiyle, uykusuyla ilgili endişeler, bebeğe zarar verme korkusu
- Konsantrasyon güçlüğü
- Bellek zayıflığı
- Endişe, sinirlilik, sıkıntı, bunaltı, kendiliğinden ağlamalar ve panik atak
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Uykusuzluk
- Bebekle ilgilenmek istememe
- Mutlu olmaları gerekirken çökkün duygulara sahip oldukları için suçluluk duygusu, ilgi ve istek kaybı.
İlaçlar yardımcı olabilir mi?
Depresyon ilaçları gerçekten de yardımcı olabilir, ancak bebeğinizi emzirirken ilaç alamayabilirsiniz. Bu konuda doktorunuza danışın. Bu ilaçlar, özellikle depresyondan kaynaklanan, iştah kesilmesi, uykusuzluk, halsizlik gibi fiziksel belirtileri gidermede faydalı olabilirler. Eğer, doktorunuz size depresyon ilaçları yazarsa, ilaçların etkisini göstermesinin iki hafta kadar zaman aldığını unutmayın. Bu ilaçların normalde bağımlılık yapmadığına inanılmakla birlikte, her ilaç da olduğu gibi aniden kesmemek gerekir. Reçetede belirtilmiş miktarın tamamını almak önemlidir, bu da genelde altı ay kadardır.
Gebelik fizyolojik dokuz aylık bir serüvenden oluşan süreçtir. Yeni bir bebekle birlikte yeni bir can minik bir insan daha katılmıştır ailenize. Nasıl ne yapacağınızı bilmemekle birlikte nasıl davranacağınız konusunda da bir fikriniz olmayarak bu sizi ürkütmektedir. O sizi keşfederken sizde zamanla onu keşfedeceksiniz dokuz ay sonunda bebeğiniz kucağınızda kokusuyla keyfini çıkarın. Bu dönemde elbette aile büyüklerinden destek almakta da fayda var. Psikolojik kaygılar endişeler konusunda doktorunuzla paylaşmaktan kaçınmayın, bunları kısa sürede geçecek tatlı endişeler olarak görmekte fayda var.
