Cinsel ilişki sırasında ya da sonrasında acı duyulması disparoni olarak adlandırılır. Disparonisi olan kadınlar sıklıkla kasıklarında ,vajina, klitoris ve vulvar dudaklarda ağrı duyabilirler.
Yaygın sebepler şunlardır ;
1.Vajinal kuruluk: Atrofik vajinit sıklıkla menopoz sonrası kadınlarda görülen vajinal mukozanın incelmesi durumudur.Emzirme dönemlerinde atrofi gelişebilir.Buna ek olarak antihistaminikler, tamoksifen , gonodotropin relasing hormon analogları veya kemoterapi gibi ilaç kullanımlarını takiben gelişebilir.
2.Sentetik iç çamaşırları, spermisitler (gebeliği önleyici maddeler) ve vajinal yıkama materyallerine karşı oluşan alerjik durumlar
3.Endometriozis: uterusun en iç tabakası olan endometriumun normal yeri dışında pelvis içinde, farklı yerlerde de bulunması ve büyümesi hastalığıdır.
4. Vajinal bölgeyi etkileyen cilt hastalıkları
5.Üriner sistem hastalıkları,
6.vajinal enfeksiyonlar
7.Psikolojik travma (cinsel taciz veya benzeri ruhsal travmatik olaylar)
Belirtiler
Disparonisi olan kadınlar vajina girişinde yüzeysel bir acı duymakla birlikte, penisin daha ileri girişlerinde daha derin acı duyabilirler. Bazı kadınlar genellikle bu acının verdiği korku ile ilişki sırasında, vajinal kasların, penisin içeri girmesine engel olacak kadar sıkı şekilde kasılmasıyla seyreden ve vajinismus denen klinik tabloya maruz kalabilirler.
Teşhis
Disparoninin teşhisi tipik olarak sizdeki belirtilere bağlıdır. Tıbbi ve seksüel hikayenizle birlikte jinekolojik muayenenin de yardımıyla doktorunuz bu şikayetlerinizin nedenini bulmaya çalışacaktır.
Acının, genital organlara dokunmakla mı yoksa erken ya da derin penetrasyonla (girişle) mı oluştuğunu ayırt etmek, nedeni bulmak için önemli bir anahtardır. Doktorunuz acının yeri, süresi ve ilişki sonrasında ne kadar sürdüğünü de soracaktır.
Ne kadar beklenmeli ?
Şikayetlerinizin süresi tamamen altta yatan nedene bağlıdır. Eğer disparoni aylar hatta yıllar gibi uzun bir süreden beri varsa muhtemelen olaya psikolojik faktörler de eklenmiştir ve bu durumda belirtiler daha da artmadan uzun süreli bir terapiye ihtiyacınız olabilir.
Korunma
Korunma tabiî ki korunulabilir nedenlere yönelik olmalıdır.Sıkı giysiler giymeyerek, pamuklu iç çamaşırı kullanarak, sık iç çamaşırı değişmek ve genital bölgeyi mümkün olduğunca terden ve nemden uzak tutmak , yüzme sonrasında ıslak mayonuzu değiştirerek vajinal mantardan büyük oranda korunabilirsiniz Üriner enfeksiyonlardan korunmak için ve cinsel ilişki sonrasında mümkünse işeyiniz ve özelikle büyük tuvalet sonrası cinsel organınızı önden arkaya doğru siliniz.
Cinsel yolla geçebilen hastalıklardan sakınmak için öncelikle tek eşliliği tercih ediniz veya mutlaka prezervatif kullanınız.Eğer endometriozis varsa ilişki sırasında derin penil girişlerinden kaçınınız.
Tedavi
Tedavi, disparoni yapan nedene bağlıdır ;
Rahat ve sorunsuz bir cinsel ilişki için klitoral uyarının yeterince fazla olmasına dikkat edin ve uygun bir lubrikant kullanın Vajinal mantar enfeksiyonları için antifungal(mantara karşı) ilaçlar kullanın Hepes ve HPV enfeksiyonları için uygun antiviral ajanlar ,üriner sistem hastalıkları ve cinsel yolla geçen bakteriyel hastalıklar için uygun antibiyotik kullanın Ağrılı yangılardan kurtulmak için uygun oturma banyoları tatbik edin Vajinal bölgedeki cilt hastalıklarının tedavisi hastalığa göre çeşitlilik gösterir (örneğin likenlerde steroidli pomat kullanılır)
Ne zaman doktora başvurmalısınız?
İlk birkaç cinsel ilişki deneyimi bazen pek de rahat olamamakla birlikte asla acı verici olmamalıdır. Eğer ilişki sırasında ya da sonrasında ani bir ağrı olmuşsa mutlaka doktorunuza görünün. Cinsel ilişkide duyduğunuz ilk ağrı sonrasında hemen doktora başvurmanız, cinsel ilişkinin ağrılı bir iş olduğu şeklindeki yanlış bir fikrin, saplantı olarak bilinç altında yer etmesine izin vermemek açısından önem taşımaktadır.
VAGİNUSMUS
Vajina girişini çevreleyen kasların istemdışı olarak kasılarak cinsel birleşmenin acılı olması ya da birleşmenin gerçekleşememesidir. Vajina girişini çevereleyen baskın kas grubu ”Pubik Kaslar” olarak adlandırılır, bunlar düz kas grubudur ve refleks olarak çalışırlar.
Vajinismusda yaşanan kasılma istem dışıdır ve asla kadının kendi kontrolünde değildir.
Vajinismus, ilk cinsel ilişki girişimi sırasında, jinekolojik muayene sırasında ya da tampon kullanma girişimi sırasında ortaya çıkabilmektedir. Pubik kaslar kasılarak vajinanın açılmasını engeller ve cinsel birleşmenin gerçekleşememesine neden olurlar.
Vajinismusta başta vajina etrafında olmak üzere tüm vücutta kasılma, endişe , korku, tiksinme, panik olur. Hasta bacaklarının açılmasını engelleyecek boyutlarda sıkıca kapatır ve elleriyle eşini iter.
Doğru tanı konması için bu durumun sürekli ya da yineleyici bir biçimde görülmesi gerekir.
‘Canım acıyacak’ düşüncesi , bilinçdışından köken alan vajinal bir refleks sistemini harekete geçirir ve kontrolü ele alır.
Pubik kasların kasılması kişinin isteği dışında gerçekleşmektedir, kişi her ne kadar uyanıkta olsa durum bilinç dışı meydana gelir. Bu istem dışı kasılmaların bir çok nedeni olabilmektedir, genellikle fiziksel ve duygusal faktörlerin birleşmesi sonucu oluşmaktadır.
Bu kasılmalar aslında vücüdün kendini korumaya yönelik bir savunmasıdır. Pubik kaslar , birleşmenin istenen bir durum olmadığı ve olmaması gereken bir durum olduğuna dair bir kas hafızası geliştirir.
Vajinismusun nedenlerini, sonuçlarını ve nasıl tedavi edileceğini bilmemek çiftlerin hayal kırıklıkları yaşamalarına neden olur ve her iki tarafıda psikolojik ve fiziksel olarak yıpratır.
Vajinismus hastası çoğu kadın illişkiye girememekten ötürü yoğun utanç duygusu hisseder ve sıkıntılarını paylaşmak istemezler. Durumu başkalarına anlatmak onları rahatsız edebilmektedir.
Vajinismus yaygın olarak karşımıza çıkmaktadır ve kadından kadına farklılıklar gösterebilmektedir.
Eğitim , kültür ve sosyal seviye ile ilgili değildir. Özellikle üniversite mezunu çiftlerde görülme sıklığı daha fazladır. Vajinismus sadece kadına değil, çifte ait bir sorundur.
Cinsel terapi merkezlerine başvuranların % 56-73 nü vajinismus oluşturur.İlk cinsel deneyim esnasında başarısızlık primer vajinismus olarak adlandırılır. Altında yatan en önemli sebep genellikle korkudur. Daha önce cinsel ilişkiye girebilen ancak ; doğum, düşük, kürtaj, kötü ve sert yapılan jinekolojik muayene sonrasında ortaya çıkması ise sekonder vajinismus olarak adlandırılır.
